Ngày 18/07/2018, Bệnh Viện Nhi Đồng Thành Phố Hồ Chí Minh tiếp nhận bé N.T.N.Y., 10 tháng, ngụ tại tỉnh An Giang. Trẻ vào viện trong tình trạng sốt cao hơn 7 ngày, ho cơn, sau điều trị kháng sinh tại địa phương thêm hơn 10 ngày, bé vẫn sốt cao liên tục, thở mệt hơn, ghi nhận có tràn mủ màng phổi, bé được đặt nội khí quản giúp thở, dẫn lưu màng phổi chuyển Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.
Kết quả xét nghiệm, siêu âm ngực và chụp CT ngực sau đó cho thấy khoang màng phổi có lớp dịch dầy 14mm, dịch dẫn lưu chọc hút xét nghiệm lợn cợn mủ và nhầy trắng đục như súp cua, ghi nhận có sự thông thương đường tiêu hoá và màng phổi trên bệnh cảnh và phim CT, bé được chụp phim thực quản cản quang thì thấy có đường dò thực quản vào khoang màng phổi phải, tổng trạng xấu, nhiễm trùng nặng, trầm trọng hơn khi các bác sĩ nhận được kết quả nuôi cấy dịch màng phổi xét nghiệm đều ra dương tính với 2 loại siêu vi khuẩn đa kháng: Acinetobacter baumanii và Klebsiella Pneumoniae, cả hai đều đề kháng với tất cả các đĩa kháng sinh nuôi cấy. Ngoài ra, bé cũng nhiễm trùng huyết và nhiễm nấm huyết nặng.
Các bác sĩ chẩn đoán bé bị viêm phổi nặng,Tràn mủ màng phổi phải, nhiễm trùng huyết, nhiễm nấm huyết, theo dõi dò thực quản màng phổi, bé sốt kéo dài, tổng trạng xấu, nhiễm trùng toàn thân nặng, nếu để lâu sẽ nguy cơ dò thủng thực quản nhiễm trùng nhiễm độc lan toả trung thất nguy hiểm tính mạng, nên bé được hội chẩn quyết định phẫu thuật cấp cứu.
Trong lúc mổ ghi nhận bé thủng 1/3 đoạn thực quản dưới, có dò màng phổi thực quản, kip mổ dưới sự chỉ đạo từ ThS. BS Tạ Huy Cần nhanh chóng cắt đoạn thủng, khâu tận 2 đầu trên và dưới chỗ thủng, mở dạ dày tạm ra da cho bé, rửa và dẫn lưu tháo mủ khoang màng phổi bên phải, sinh thiết mô bệnh gửi giải phẫu bệnh lý. Ca phẫu thuật căng thẳng diễn ra trong vòng hơn 3 tiếng.
Sau phẫu thuật bé tiếp tục được hồi sức tích cực, dùng kháng sinh phổ rộng bao vây, kháng nấm, nằm phòng cách ly và hạn chế nhiễm trùng tối đa. Sau 2 tuần được theo dõi sát, bệnh nhi dần qua được nguy kịch, hiện cháu đã cai máy thở, mủ ở màng phổi đã được xử lý triệt để, giảm sốt, ăn sữa tiêu qua đường dạ dày tạm, tổng trạng khá hơn. Thời gian tới, bé sẽ tiếp tục được theo dõi, điều trị nhiễm trùng và chuẩn bị sẵn sàng cho thì phẫu thuật triệt để …
Tại các bệnh viện lớn ở nước ta những năm gần đây cũng không ít lần ghi nhận và cảnh báo về trường hợp xuất hiện chủng vi khuẩn toàn kháng (kháng hết tất cả các nhóm), như vậy vi khuẩn ngày càng có xu hướng đề kháng kháng sinh nhanh hơn, nhiều hơn và đề kháng đồng thời nhiều kháng sinh ở mức độ cao.
Đọc thêm: 5 nguyên tắc cho trẻ dùng kháng sinh
![]()
Vi khuẩn đa kháng thuốc
Vi khuẩn đa kháng thuốc (MDR: multidrug resistant) MDR Acinetobacter, Klebsiella spp. là các loại vi khuẩn kháng thuốc nguy hiểm, có khả năng gây bội nhiễm ở phổi, máu và nhiều cơ quan nội tạng khác, do đó việc điều trị hết sức khó khăn. Vi khuẩn này có thể sinh sống trên da người và một số nơi trong môi trường ẩm ướt. Đến nay, việc vệ sinh bằng cồn được cho là phương pháp hữu hiệu nhất để tiêu diệt vi khuẩn này.
Sự bùng phát của nhiễm Acinetobacter thường xảy ra trong các đơn vị chăm sóc đặc biệt ở bệnh nhân bị bệnh nặng. Acinetobacter thường là vi khuẩn hội sinh, không gây bệnh nhưng thỉnh thoảng gây nhiễm trùng bệnh viện. Do đó, nhiễm khuẩn Acinetobacter hiếm khi xảy ra ở bên ngoài cơ sở y tế.
Acinetobacter cũng có thể “định cư” hoặc sống trên một bệnh nhân mà không gây ra nhiễm trùng hoặc các triệu chứng, đặc biệt là trong các dụng cụ mở khí quản hoặc vết thương hở.
Tuy nhiên, khi hội đủ điều kiện (bệnh nặng phải dùng máy thở, những người có một thời gian nằm viện kéo dài, Acinetobacter gây viêm màng não, viêm phổi và nhiểm khuẩn huyết hoặc nhiễm trùng vết thương, và các triệu chứng khác nhau tùy theo bệnh.
Acinetobacter có thể lây lan cho những người tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân.
Các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn, chẳng hạn như vệ sinh tay và vệ sinh môi trường là cách duy nhất hiện nay có thể làm giảm nguy cơ lây truyền.
Năm 2017, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa Acinetobacter, Klebsiella vào danh sách các loại vi khuẩn kháng thuốc nguy hiểm hàng đầu đối với sức khỏe con người.
Phòng kháng thuốc kháng sinh
Theo khuyến cáo của WHO, việc cơ thể người bệnh kháng thuốc cũng có nguyên nhân do lạm dụng hoặc sử dụng kháng sinh không đúng cách.
Do đó, để giải quyết tình trạng kháng thuốc, WHO kêu gọi các biện pháp phòng bệnh hơn chữa bệnh và chỉ dùng kháng sinh trong trường hợp cần thiết ở cả người và động vật.
Thế giới hiện nay đang đối phó với vấn nạn đề kháng kháng sinh của vi khuẩn , có người nói ‘’ con người rồi sẽ chết vì những bệnh thông thường mà lẽ ra điều trị khỏi bằng kháng sinh thông thường’’ hay ‘’ trong cuộc chạy đua với vi khuẩn, con người luôn là kẻ thua cuộc’’, Việt Nam là nước có cảnh báo đặc biệt về nạn kháng kháng sinh của vi khuẩn, đến mức thế giới đã cảnh báo chúng ta rồi. Vậy vì đâu nên nỗi , lỗi ở phía nào ? Lỗi do rất nhiều bên : thầy thuốc, dược sĩ, người dân và cả nhà quản lý…
Xin được kết bài bằng lời cảnh tỉnh hoàn hồn từ nhà văn – Bác sĩ Dương Minh Tuấn:
“Sức người có hạn (trong việc nghiên cứu ra các loại kháng sinh mới) trong khi thủ đoạn của vi khuẩn thì có thừa (trong việc đề kháng kháng sinh mà một phần do mỗi chúng ta). “No action today, no cure tomorrow.” – Không hành động hôm nay, ngày mai sẽ không có thuốc chữa. (Tổ chức Y tế thế giới)”
Nguồn: Bệnh viện Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh
