Chăm sóc trẻ bị viêm phổi đúng cách

Đa số các trường hợp viêm phổi là do virus gây ra và không có thuốc điều trị đặc hiệu. Do vậy, chăm sóc trẻ bị viêm phổi đúng cách và giải quyết tốt triệu chứng (sốt, ho, ngạt mũi…) sẽ giúp trẻ sẽ nhanh khỏi bệnh, giảm biến chứng.

Nguyên nhân khiến trẻ bị viêm phổi

• Virus: các virus thường gặp là virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cúm, á cúm, Adenovirus. Giao mùa là thời điểm virus gây bệnh hô hấp phát triển mạnh.
•  Vi khuẩn: có nhiều loại, điển hình là phế cầu (Streptococcus pneumonia)
• Ký sinh trùng, nấm: thường gặp là nấm Candida albicans

Yếu tố thuận lợi khác như môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá, suy giảm miễn dịch,…

Virus hợp bào hô hấp RSV là nguyên nhân thường gặp gây viêm phổi

Biểu hiện bệnh khi trẻ bị viêm phổi

• Phần lớn các trường hợp viêm phổi do virus đều được khởi đầu bằng các triệu chứng viêm đường hô hấp trên trong vài ngày (viêm mũi và ho).
• Trong giai đoạn toàn phát, trẻ sốt, thở nhanh kèm theo rút lõm liên sườn, hạ sườn và trên hõm ức, cánh mũi phập phồng, và sử dụng các cơ hô hấp phụ.
• Các trường hợp nặng có thể có tím tái và mệt lả, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Tím và thở rên là dấu hiệu nặng. Tiếng thở rên là hậu quả của sự đóng không hoàn toàn thanh đới trong kỳ thở ra trong nỗ lực nhằm duy trì áp lực cao trong phế nang và chống lại sự xẹp phế nang ở trẻ nhỏ.

Xem thêm: Viêm phổi ở trẻ em: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi

Bác sĩ sẽ quyết định thuốc điều trị viêm phổi cho trẻ tùy theo nguyên nhân và cân nhắc lợi ích – nguy cơ. Cha mẹ tuyệt đối không tự ý mua thuốc kháng sinh, thuốc giảm ho điều trị cho con tại nhà. Thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng trong trường hợp trẻ bị viêm phổi do virus.

Ho là phản xạ tốt để tống xuất chất đờm ra khỏi đường thở, làm thông thoáng đường thở nên không cho trẻ uống thuốc giảm ho khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Một số cách chăm sóc hiệu quả mà cha mẹ có thể làm giúp trẻ nhanh khỏi bệnh như sau

1. Hạ sốt cho trẻ

– Chườm ấm tích cực (nhiệt độ nước chườm được xác định bằng cách nhúng cùi chỏ của người lớn vào chậu nước, nếu thấy ấm là được).

– Nếu trẻ sốt ≥ 38,5°C, cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.

2. Vỗ lưng và giúp trẻ bài tiết đờm hiệu quả

– Phương pháp vỗ lưng cho trẻ khi bị ho có đờm sẽ giúp lưu thông tuần hoàn máu của phổi, giúp đờm trong phế quản long ra và thải ra ngoài dễ dàng.

Thực hiện vỗ lưng tốt nhất là trước bữa ăn hoặc sớm nhất là 1 giờ sau khi ăn để tránh gây nôn, bằng cách gập bàn tay của bạn ở chỗ cổ tay rồi khum bàn tay lại. Giữ cho ngón cái ép vào ngón trỏ. Vỗ bên trái rồi sang bên phải, khoảng 3-5 phút ở mỗi khu vực. Chú ý không vỗ vào vùng dạ dày, xương ức hay xương sống.

Hình ảnh: Tư thế bàn tay đúng khi vỗ lưng cho trẻ bị viêm phổi

– Hướng dẫn trẻ ho:

Ho làm thông thoáng đường thở, đẩy chất xuất tiết ra khỏi phổi. Với trẻ lớn, yêu cầu các cháu ho sau khi được vỗ ở từng khu vực. Khi trẻ chưa ngừng ho thì chưa được vỗ tiếp mà nên thực hiện các bước sau:

• Cho trẻ ngồi dậy, đầu ngả nhẹ về phía trước.
• Hít vào.
• Mở miệng và thót cơ bụng để ho thật sâu, không ho ở cổ họng.
• Hít vào lần nữa
• Tiếp tục ho cho tới khi khạc được đờm ra ngoài.

Đối với trẻ nhỏ, điều dưỡng có thể dùng máy hút đờm dãi ra khỏi hầu họng khi trẻ không tự ho khạc ra được.

3. Vệ sinh và chế độ ăn cho trẻ

– Vệ sinh:

Vệ sinh mũi miệng: Dùng khăn giấy mềm lau sạch nước mũi, nước dãi rồi vứt bỏ khăn ngay sau khi sử dụng. Nếu dùng khăn xô thì phải đặc biệt chú ý giữ vệ sinh khăn. Việc dùng đi dùng lại khăn xô đã nhiễm bẩn và không được giặt sạch sẽ tạo điều kiện để vi khuẩn/ virus bám trên khăn quay trở lại cơ thể bé.

Vệ sinh nhà cửa, đồ chơi, đồ dùng của trẻ.Người chăm sóc cần rửa tay sạch sẽ khi chăm sóc và chuẩn bị đồ ăn cho trẻ.

–  Chế độ ăn:

Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, mềm, dễ tiêu, dễ nuốt.

Cho trẻ ăn theo nhu cầu, chia nhiều bữa trong ngày và số lượng mỗi bữa ít hơn bình thường, không nên ép trẻ ăn hết phần thức ăn cha mẹ đã chuẩn bị.

Có thể dùng quất hấp mật ong, hoa hồng hấp đường, gừng, chanh cho trẻ uống để giảm

Dùng khăn giấy mềm lau sạch nước mũi rồi vứt ngay sau khi sử dụng (ảnh minh họa)

Phòng bệnh viêm phổi ở trẻ

– Vệ sinh sạch sẽ, tránh lây lan. Không hút thuốc, đun nấu trong phòng có trẻ nhỏ. Cách ly trẻ với người bị bệnh để tránh lây lan thành dịch.

– Nơi ở đủ ánh sáng, thoáng mát, lưu thông không khí tốt. Nếu sử dụng điều hòa thì nên điều chỉnh sao cho chênh lệch nhiệt độ trong nhà và ngoài trời từ 5 – 7°C để trẻ có thể thích ứng được.

– Đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch các vắc-xin như bạch hầu – ho gà – uốn ván, Hemophilus influenzae typ B (Hib), phế cầu, cúm…

– Phát hiện sớm các biểu hiện sớm của bệnh viêm đường hô hấp nói chung như: ho, sốt, chảy nước mũi, khó thở… và các rối loạn khác như tiêu chảy, ăn kém, chậm tăng cân… để chăm sóc và điều trị kịp thời.

– Đảm bảo cho trẻ có một sức khỏe tốt. Khi mang thai, bà mẹ phải khám thai đầy đủ, đảm bảo thai nhi phát triển tốt, có chế độ ăn đủ chất dinh dưỡng như protid, lipid, các loại vitamin, muối khoáng… Nên cho trẻ bú mẹ từ ngay sau khi sinh đến 2 tuổi để cơ thể trẻ phát triển toàn diện và khả năng chống lại bệnh tật tốt hơn.

Một trong những biện pháp hữu hiệu trong phòng chống bệnh viêm mũi họng, viêm phổi trẻ em hiện nay là sử dụng hỗn hợp ly giải vi khuẩn hô hấp dạng ngậm, được coi như vắc xin đường miệng. Hỗn hợp này được người châu Âu sử dụng trong nhiều năm nay để bảo vệ trẻ trước điều kiện khí hậu khắc nghiệt, chống tái phát bệnh viêm nhiễm đường hô hấp trẻ em.

Hỗn hợp GS Imunostim chứa ly giải 3 loại vi khuẩn đã được nghiên cứu tại CH Séc và lưu hành phổ biến tại châu Âu. Nghiên cứu tại CH Séc cho thấy 93% người sử dụng thấy hiệu quả sau 1 liệu trình sử dụng.

Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc cần tư vấn thêm về bệnh lý viêm phổi trẻ em, các bạn có thể liên hệ hotline 1800 8070 hoặc đặt câu hỏi vào mục Ý kiến của bạn ở cuối bài viết, GS Imunostim sẽ tư vấn miễn phí các vấn đề mà bạn đang gặp phải.